6 نکته‌ی اساسی برای نوشتن طرح درس‌های موثر برای دوره‌های آنلاین

بیشتر گفتگوها پیرامون تکنولوژی آموزشی اغلب حول «تکنولوژی» می‌گردند – اپ‌های جدید، سیستم‌های داده، ارزیابی‌ها و تکنولوژی‌های دیگر. اما گفتگو‌های پیرامون «آموزش» - به‌ویژه هنر تدریس با این ابزار‌ها – اغلب نادیده گرفته می‌شود. هدف از این مقاله این است که مواردی را یاداوری کند تا به عنوان معلم بتوانیم دوره‌های موثرتری در فضای آنلاین برگزار کنیم.

1. از طرح درس‌های تمپلیت‌ استفاده کنید.

هنگام طراحی یک دوره‌ی آنلاین، «از کجا شروع کنم؟» پرسشی است که اغلب از خودمان می‌پرسیم.

استفاده از راهنمایی‌هایی مانند تمپلیت طراحی معکوس می‌تواند روند نوشتن طرح درستان را ساختارمند کند. دو پرسشی که باید به آنها بیندیشیم اینها هستند: «چه کسانی در این دوره شرکت خواهند کرد؟» و «اهداف درس کدامند؟» این اطلاعات می‌تواند ما را نسبت به تمام تصمیمات دیگری که بعدا در خلال آماده کردن دوره، برای طرح درسمان می‌گیریم، آگاه کند.

 2. مهارت‌های تشکیل‌دهنده را شناسایی کنید.

به زمانی بیندیشید که خودتان رانندگی یاد گرفتید. باید یاد می‌گرفتید که باید در تک‌تک کارهایی مانند لاین عوض کردن، خواندن تابلوهای راهنمایی و رانندگی، ترمز گرفتن و غیره مهارت‌ پیدا کنید و بعدا آنها را با هم ترکیب کنید. احتمالا می‌توانید کارهای دیگری مانند پیانو نواختن یا حساب کردن را به مهارت‌های تشکیل‌دهنده‌ی آن بشکنید.

 در زمان طراحی یک دوره‌ی آنلاین، مهارت‌های تشکیل‌دهنده‌ای را که زبان‌آموزانتان باید یاد بگیرند تا بر آن محتوا تسلط پیدا کنند، به دقت مشخص کنید. سپس می‌توانید محیطی ایجاد کنید که زبان‌آموزانتان آن مهارت‌ها را تک‌تک تمرین کنند و در نهایت یاد بگیرند که آنها را با هم ترکیب و تجمیع کنند.

3. زبان‌آموزانتان را شرکت دهید.

در بیشتر دوره‌های آنلاین، زبان‌آموزان چند هفته پیش از شروع ترم ثبت‌نام می‌کنند. این یعنی شما ممکن است در زمان طراحی دوره به اطلاعات تماس زبان‌آموزان دسترسی داشته باشید.

یکی از روش‌های شرکت دادن زبان‌آموزان در روند نوشتن طرح درس این است که از اهدافی که برای آن درس یا دوره دارند، سوال کنید. می‌توانند موضوعات مشترک پاسخ‌های آنها را تحلیل کنید و بعد اهداف درس را از دید زبان‌آموزانتان در طرح درس‌هایتان به کار بگیرید.

4. تصورات غلط را پیدا کنید.

معلمان حرفه‌ای می‌پرسند: «زبان‌آموزان من چه تصورات غلطی درباره‌ی محتوای درس دارند؟» برخی معلمان حتا آزمونی تهیه می‌کنند تا از پیش این تصورات نادرست را استخراج کنند. سپس در خلال درس یا دوره شرایطی را ایجاد می‌کنند تا زبان‌آموزان با آن تصورات نادرست مواجه شوند. پیشنهاد می‌شود که این پرسش را به فهرست مواردی که در زمان نوشتن طرح درس باید به آنها فکر کنید، اضافه کنید.

معلمان حرفه‌ای همچنین می‌پرسند: «چه زبان‌آموزان من به جز صدای من صدای چه کسان دیگری را باید بشنود؟» این معلمان از مباحثه استقبال می‌کنند و اجازه می‌دهند دیدگاه‌های زبان‌آموزان نیز در کلاش شنیده شوند.

5. نمونه‌ای از طرح درستان را امتحان کنید.

وقتی تصمیمتان درباره‌ی زبان‌آموزان و اهدافشان قطعی شد، احتمالا باید برای فعالیت‌هایی که زبان‌آموزان تان باید انجام دهند، برنامه‌ریزی کنید.

می‌توانید در زمان نوشتن طرح درس از زبان‌آموزانتان بخواهید تا درباره‌ی این فعالیت‌ها فیدبک بدهند. این روش فیدبک گرفتن می‌تواند به شما کمک کند تا فعالیت‌های آموزشی خود را بهبود دهید. یکی دیگر از مزایای این کار این است که به شما کمک می‌کند تا نقاطی را که از دید شما نادیده مانده‌اند (نقاط کور فرد حرفه‌ای) را پیدا کنید. «نقاط کور فرد حرفه‌ای» یعنی ناتوانی معلم در پیش‌بینی دقیق سطح دشواری مفاهیم جدیدی که زبان‌آموزان باید یاد بگیرند. به عبارت دیگر، معلمان حرفه‌ای گاهی فراموش می‌کنند که مبتدی‌ها (زبان‌آموزان) چه احساسی ممکن است داشته باشند و نسبت به دشواری‌های پیش روی زبان‌آموزان در هنگام یادگیری یک محتوای تازه ناآگاه باشند. امتحان کردن یک نمونه طرح درس در مرحله‌ی نوشتن آن و پیش از شروع تدریس می‌تواند به معلمان کمک کند تا این نقاط کور را تشخیص دهند.

6. محتوایی تهیه کنید که از نظر احساسی اقناع‌کننده باشد.

اینجا پرسشی مطرح می‌شود: به نظر شما مشخصات یک محصول با طراحی خوب چیست؟ این محصول ممکن است یک گوشی تلفن باشد، یا یک وبسایت یا یک دوره‌ی آنلاین.

دان نورمن، نویسنده‌ی کتاب طراحی احساسی معتقد است که هر چیزی با طراحی خوب تنها کاربردی نیستند بلکه از نظر احساسی نیز اقناع‌کننده هستند.

یک فنجان قهوه‌ی ساده را در نظر بگیرید. این فنجان باید اولین هدف خود را اقناع کند که نگه داشتن نوشیدنی گرم است. اگر در این هدف شکست بخورد، همه به این فکر می‌کنیم که فنجان خوب طراحی نشده است. اما این رسیدن به این هدف به تنهایی باعث نمی‌شود که این فنجان را به عنوان فنجانی با طراحی خوب در نظر بگیریم. به این منظور، فنجان باید فرد را از نظر احساسی نیز اقناع کند. یکی از روش‌هایی که طراح می‌تواند به این هدف دست پیدا کند قرار دادن گودی‌هایی روی دسته‌ی ان است تا افراد بتوانند به‌راحتی انگشتانشان را در آن قرار دهند.

به عنوان معلم، درسی که از این مثال می‌گیریم این است که این سوال را از خودمان بپرسیم: آیا این فعالیت یا درس از نظر احساسی زبان‌آموزانم را اقناع می‌کند؟ اگر جواب منفی است، می‌توانیم تغییرات کوچکی در طرح درس مان اعمال کنیم تا فعالیت یا درس را برای زبان‌آموزان جذاب‌تر کند و در عین حال اهداف درس را تحت تاثیر قرار ندهد.